ന്യൂഡൽഹി: പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി, തൻ്റെ എഴുപത്തിയഞ്ചാം പിറന്നാളായ സെപ്റ്റംബർ 17 ന് രാഷ്ടീയം ഉപേക്ഷിക്കുമോ ?
ദേശീയ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ കുറെ മാസങ്ങളായി ചുററിക്കറങ്ങുന്ന ഈ ചോദ്യം വീണ്ടും സജീവമാവുന്നു. ഇക്കുറി ഈ വിവാദത്തിന് തിരികൊളുത്തിയത് ആർഎസ്എസ് സർസംഘ് ചാലക് ഡോ. മോഹൻ ഭാഗവതിൻ്റെ പ്രസ്താവനയാണ് എന്നതാണ് കൗതുകകരം.
രാഷ്ട്രീയത്തിൽ 75 വയസ്സ് പിന്നിട്ടവർ വഴിമാറി പുതിയ തലമുറയ്ക്ക് അവസരം നൽകണം എന്നാണ് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ വാക്കുകൾ. ഇത് രാഷ്ട്രീയത്തിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ബിജെപിയിലും സംഘപരിവാറിലും പുതിയ ചർച്ചകൾക്ക് വഴിയൊരുക്കുന്നു.
പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയെ ലക്ഷ്യം വെച്ചുള്ളതാണ് പ്രസ്താവനയെന്ന് ചില രാഷ്ട്രീയ നിരീക്ഷകർ കരുതുന്നുണ്ട്. 2025 സെപ്റ്റംബർ 17-ന് ആണ് മോദിക്ക് 75 വയസ്സ് തികയുന്നത്. യാദൃശ്ചികമെന്ന് പറയട്ടെ, മോഹൻ ഭാഗവതിന് സെപ്റ്റംബർ 11-ന് 75 വയസ്സ് പൂർത്തിയാകുന്നുമുണ്ട്.
ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ, മോഹൻ ഭാഗവത് സ്വന്തം കാര്യത്തെക്കുറിച്ചാണ് സംസാരിച്ചതെന്ന് വാദിക്കാൻ സാധിക്കും. കാരണം, അദ്ദേഹവും ഈ വർഷം 75 വയസ്സെന്ന പ്രായപരിധിയിലേക്ക് കടക്കുകയാണ്. എന്നാൽ, സംഘപരിവാർ പ്രസ്ഥാനത്തിൽ, സർസംഘ് ചാലകിൻ്റെ ഓരോ വാക്കുകൾക്കും ആഴത്തിലുള്ള രാഷ്ട്രീയ മാനങ്ങളുണ്ട്.
പ്രത്യേകിച്ച്, ബിജെപിയുടെ പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായ മാർഗ്ഗദർശിയായി ആർഎസ്എസ്, പ്രവർത്തിക്കുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ, ഭാഗവതിൻ്റെ വാക്കുകൾ ലളിതമായ ഉപദേശമായി കാണാൻ സാധിക്കില്ല. ഇത് ബിജെപിയുടെ ഭാവി നേതൃത്വത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു സൂചനയായും, ഒരുപക്ഷേ ഒരു മുന്നറിയിപ്പായും വിലയിരുത്തപ്പെടാം.
ബിജെപിയുടെ ചരിത്രം പരിശോധിക്കുമ്പോൾ, 75 വയസ്സെന്ന പ്രായപരിധി ഒരു ‘അപ്രഖ്യാപിത’ നിയമമായി പലപ്പോഴും പാലിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയി, എൽ.കെ. അദ്വാനി, മുരളി മനോഹർ ജോഷി തുടങ്ങിയ മുതിർന്ന നേതാക്കൾക്ക് ഈ പ്രായപരിധി ബാധകമായിരുന്നു.
വാജ്‌പേയിയുടെ കാലത്ത് പോലും, പ്രായം ഒരു ഘടകമായിരുന്നെങ്കിലും, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ആരോഗ്യപരമായ കാരണങ്ങളും രാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങളുമായിരുന്നു പ്രധാനമായും വിശ്രമത്തിലേക്ക് നയിച്ചത്. എന്നാൽ, നരേന്ദ്ര മോദി-അമിത് ഷാ കൂട്ടുകെട്ട് അധികാരത്തിൽ വന്നതിന് ശേഷം, 75 വയസ്സ് കഴിഞ്ഞ പല മുതിർന്ന നേതാക്കളെയും മാർഗ്ഗദർശക് മണ്ഡലത്തിലേക്ക് മാറ്റിയിരുന്നു.
ഇത് ഒരു നയപരമായ തീരുമാനമായി ഔദ്യോഗികമായി പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിലും, പ്രായപരിധി ഒരു പരിഗണനയായി പാർട്ടി സ്വീകരിച്ചിരുന്നു എന്നതിന് തെളിവാണ്.ഉദാഹരണത്തിന്, ലോക്സഭാ സ്പീക്കറായിരുന്ന സുമിത്ര മഹാജൻ, കേന്ദ്രമന്ത്രിമാരായിരുന്ന കൽരാജ് മിശ്ര, നജ്മ ഹെപ്തുള്ള തുടങ്ങിയ നേതാക്കളെ 75 വയസ്സ് പിന്നിട്ടപ്പോൾ പദവികളിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കിയിരുന്നു.
അദ്വാനിക്കും മുരളി മനോഹർ ജോഷിക്കും 2014-ന് ശേഷം മന്ത്രിസ്ഥാനങ്ങൾ ലഭിക്കാതിരുന്നതും ഈ പ്രായപരിധി നയത്തിന്റെ ഭാഗമായിട്ടാണ് വിലയിരുത്തപ്പെട്ടത്.എന്നാൽ അതിൽ എത്രത്തോളം യാഥാർഥ്യമുണ്ടെന്ന് ഇപ്പോഴും വ്യക്തമല്ല.
നിലവിലെ സാഹചര്യത്തിൽ, നരേന്ദ്ര മോദി ബിജെപിയുടെയും എൻഡിഎയുടെയും ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടാത്ത നേതാവാണ്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ജനപ്രിയതയും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വിജയങ്ങളിലെ നിർണ്ണായക പങ്കും ആർഎസ്എസും ബിജെപിയും ഒരുപോലെ തിരിച്ചറിന്നു. അതുകൊണ്ട്, 75 വയസ്സ് എന്ന പ്രായപരിധി മോദിക്ക് ബാധകമാക്കുമോ എന്നത് ഒരു വലിയ ചോദ്യമാണ്. ആർഎസ്എസ് നിർദ്ദേശം നൽകിയാൽ പോലും, അത് ബിജെപിക്ക് എത്രത്തോളം പ്രായോഗികമാകും എന്നതും കണ്ടറിയണം.
രാഷ്ട്രീയ നിരീക്ഷകരുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, മോഹൻ ഭാഗവതിൻ്റെ പ്രസ്താവന ആർഎസ്എസ് നേതൃത്വത്തിൻ്റെ ഒരു ആഗ്രഹമാണ്. അതുലുപരി, ഭാവിയെക്കുറിച്ചുള്ള ചില ആശങ്കകളും അതിൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്നുണ്ട്. അധികാര കേന്ദ്രീകരണം, പുതിയ തലമുറയ്ക്ക് അവസരം നൽകേണ്ടതിൻ്റെ ആവശ്യകത, ദീർഘകാലത്തേക്കുള്ള നേതൃത്വ വികസനം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിൽ ആർഎസ്എസിന് തങ്ങളുടേതായ കാഴ്ചപ്പാടുകളുണ്ട്. ഈ വിഷയങ്ങളിലേക്ക് ശ്രദ്ധ ക്ഷണിക്കാനുള്ള ഒരു ശ്രമമായും ഇതിനെ കാണാം.
പ്രധാനമന്ത്രി മോദിയുടെ കാര്യത്തിൽ പ്രായപരിധി കർശനമായി നടപ്പാക്കാൻ സാധ്യത കുറവാണെന്ന് പല വിദഗ്ദ്ധരും അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ, ഈ പ്രസ്താവന ഭാവിയിൽ ബിജെപിക്ക് പുതിയ നേതൃത്വത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ ഒരവസരമാകാം.2029-ലെ പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിന് മുമ്പ്, മോദിക്ക് ഒരു പിൻഗാമിയെ വാർത്തെടുക്കേണ്ടതിൻ്റെ ആവശ്യകതയെക്കുറിച്ച് ആർഎസ്എസ് ഓർമ്മിപ്പിക്കുകയാണോ എന്നതും ഒരു ചോദ്യമാണ്.
മറ്റൊരു വശത്ത്, ഈ പ്രസ്താവന ആർഎസ്എസും ബിജെപിയും തമ്മിൽ നേതൃത്വപരമായ കാര്യങ്ങളിൽ നിലനിൽക്കുന്ന സൂക്ഷ്മമായ ബന്ധത്തെയും സ്വാധീനത്തെയും കൂടുതൽ വ്യക്തമാക്കുന്നു. പ്രത്യക്ഷത്തിൽ ഒരു നിർദ്ദേശമായി തോന്നാമെങ്കിലും, ആർഎസ്എസ് നേതൃത്വത്തിൻ്റെ വാക്കുകൾ ബിജെപിയുടെ രാഷ്ട്രീയ തീരുമാനങ്ങളിൽ എന്നും ഒരു പ്രധാന ഘടകമായി വർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. അടുത്ത വർഷം മോദിക്ക് 75 വയസ്സ് തികയുമ്പോൾ, ഈ പ്രസ്താവനയ്ക്ക് എത്രത്തോളം പ്രസക്തിയുണ്ടാകുമെന്ന് കാത്തിരുന്ന് കാണേണ്ടതാണ്.
